Wil je een gat boren in RVS, maar weet je niet hoe je dit het beste kunt doen? We geven je graag instructies én theoretische kennis zodat je direct zelf aan de slag kunt.
RVS boren
Gebruik indien mogelijk altijd een kolomboor voor het boren van gaten in RVS. Bij een kolomboor is het vrijwel altijd mogelijk om het toerental in te stellen en een hoge aanzet te creëren. Een laag toerental is bij RVS noodzakelijk. Bovendien kun je met een kolomboor rechte gaten boren. Als je uit de hand wil boren met een gewone doe-het-zelf boor, moet je er zeker van zijn dat je een machine gebruikt waarbij de snelheid traploos geregeld kan worden.
Cobalt boren RVS
Gebruik voor RVS altijd een HSS cobalt boor. HSS staat voor High Speed Steel. In een cobaltboor zit 5% cobalt, speciaal voor het boren in RVS. Hierdoor kan het hogere temperaturen verdragen en is het slijtvaster. Een ander belangrijk kenmerk van een cobaltboor is de scherpe punt, aangeslepen onder een hoek van 135 graden. Dit zorgt voor een goede centrering bij het aanboren.
RVS boren toerental
De snijsnelheid wordt aangegeven in meter per seconde (m/s) en is voor RVS in de meeste gevallen ergens tussen de 10 en 15 m/s.
- n = Toerental in omw/min
- Vc = Snijsnelheid in m/min
- 1000 = van meters naar millimeters
- Pi = 3.14
- D = Boordiameter
Uit dit gegeven kun je het toerental berekenen met de volgende formule:
n = (Snijsnelheid x 1000) / (boordiameter x 3.14)
Voorbeeld 1: Boren van RVS met een boor van 5 mm: Toerental = 10 x 1000 / 3.14 x 5 = 637 omw/min
Voorbeeld 2: Boren van RVS met een boor van 6 mm: Toerental = 10 x 1000 / 3.14 x 6 = 531 omw/min
Voorbeeld 3: Boren van RVS met een boor van 8 mm: Toerental = 10 x 1000 / 3.14 x 8 = 398 omw/min
Conclusie: hoe groter de boordiameter, hoe lager het toerental.
Hoge aanzet bij boren in RVS
Bij het boren van RVS is een hoge aanzet noodzakelijk. Met de aanzet bedoelen we de kracht waarmee de boor in het RVS wordt gedrukt. Dit betekent dat je hard op de boor moet drukken tijdens het boren. Dit is ook een belangrijke reden waarom we het gebruik van een kolomboor aanraden.
Centeren bij RVS boren
Om te voorkomen dat het boortje wegloopt moet je voor het boren het boorpunt eerst centeren. Centeren doe je met een centerpons of centerpunt. Wij raden een automatische centerpunt aan: hiermee kun je eenvoudig met 1 druk op de pen een centerputje slaan. De slagkracht is traploos instelbaar. Je kunt met één hand centeren terwijl je met de andere hand het RVS vasthoudt. Vooral bij het boren van gaten in ronde buis is centeren van groot belang om te voorkomen dat je boortje wegloopt op het ronde oppervlak van de buis. Center niet meer dan één of twee keer op dezelfde plaats, anders zal het materiaal op dat punt te veel verdichten en verloopt het boren op die plaats erg moeizaam.
Smeren en koelen van RVS
Bij het boren in RVS is het belangrijk om de boor te smeren en te koelen met boorolie. Dit voorkomt dat de boor verbrandt en zorgt ervoor dat de boor minder snel afslijt. Door de hoge aanzet zal er namelijk veel wrijving en warmte ontstaan. Boorolie vermindert deze wrijving en voert de ontstane warmte af. Daarnaast zullen ook de spanen of boorkrullen tijdens het boren warmte afvoeren. Dus als je een mooie boorkrul maakt, ben je over het algemeen goed bezig.
Zorg ervoor dat de boor niet gloeiend heet wordt, want dan wordt het boren op die plaats bijna onmogelijk – zelfs met een vlijmscherpe nieuwe boor.
Voorboren in RVS
Bij het boren van grote gaten (vanaf 10 mm) is het raadzaam om voor te boren met een klein boortje van 0,3 x de boordiameter. Dus bij een gat van 10 mm boor je eerst voor met 3 mm.
Boren RVS – Kort samengevat
- Gebruik alleen vlijmscherpe HHS-cobalt boren;
- Gebruik bij voorkeur een kolomboor;
- Markeer je boorpunt met een centerpunt;
- Boor op lage snelheid met een hoge aanzet;
- Gebruik boorolie om de boor te smeren en te koelen;
- Boor het gat eerst voor bij grotere gatdiameters.
- Gebruik de de juiste gereedschappen voor het boren en tappen in RVS.
Bronnen
studenten/tudelft.nl
nl.wikipedia.org/wiki/Boren
euroszeilen.utwente.nl/wiki/Boren
rvsland.nl
technischwerken.nl/kennisbank