Roestvast stalen (RVS) buizen worden veel gebruikt in een breed scala aan toepassingen, van constructie tot voedselverwerking. Er zijn 3 hoofdtypen RVS buizen: TIG-gelast, hoogfrequent gelast en naadloos getrokken. Elk type buis heeft zijn eigen unieke voordelen en nadelen.
RVS buis worden over het algemeen gemaakt uit rollen RVS plaat, genoemd coils. Deze coils worden eerst ontbraamd en ontvet, waarna ze worden gecontroleerd op defecten. Vervolgens wordt de coil afgerold en door een lange machine met rollen en walsen geleid, waardoor de plaat tot buis wordt geperst. De naad die hierbij ontstaat, wordt in diezelfde machine aan elkaar gelast, waardoor er een gelaste buis ontstaat. Het gebruikte lasproces is het hoogfrequent- of TIG-lasproces. De buis wordt op lengte afgezaagd en vervolgens afgewerkt door deze te walsen, slijpen of polijsten. Dit wordt gedaan om de buizen de gewenste afmetingen en afwerking te geven.
Hoogfrequent gelaste RVS buis
Hoogfrequent lassen in een proces waarbij de naad van de buis wordt gelast door een elektrische boog die wordt opgewerkt door hoogfrequente stroom. Hoogfrequent gelaste RVS buizen zijn sneller en eenvoudiger te produceren, en zijn hierdoor goedkoper dan buis die op een andere manier is gelast. Hoogfrequent gelaste buizen hebben een zogenaamde ruwe “gedruppelde” lasnaad. De lasnaad aan de buitenzijde is na het slijpen niet meer zichtbaar, maar de lasnaad aan de binnenzijde van de buis is vrij grof en moet vaak nog worden weggeschraapt. Deze lasmethode wordt veelal toegepast voor buizen in RVS304 kwaliteit.
Voordelen van hoogfrequent gelaste RVS buizen
- Snel en eenvoudig te produceren
- Goedkopere productie
- Geschikt voor een breed scala aan toepassingen
Nadelen van hoogfrequent gelaste RVS buizen
- Grove en ruwe lasnaad
- De lasnaad is minder sterk dan TIG-gelaste buis
- Mogelijk minder bestand tegen corrosie
TIG-gelaste RVS buis
TIG-lassen is een proces waarbij twee metalen worden samengevoegd door een elektrische boog tussen een tungsten elektrode en het werkstuk. TIG-lassen wordt vaak gebruikt voor RVS buizen omdat het een degelijke, duurzame en gladde lasnaad oplevert. TIG-gelaste RVS buizen zijn ook goed bestand tegen corrosie en worden veelal toegepast in o.a. de voedingsmiddelenindustrie.
Voordelen van TIG-gelaste RVS buizen
- Gladde lasnaad
- Sterke en duurzame lasverbinding
- Goed bestand tegen corrosie
- Geschikt voor een breed scala aan toepassingen
Nadelen van TIG-gelaste RVS buizen
- Productie duurt langer
- Productie is duurder dan hoogfrequent lassen
Naadloos getrokken RVS buis
Naast gelaste buizen bestaan er ook naadloos getrokken buizen. Deze RVS buis wordt gemaakt door een massief ronde RVS staaf door een vorm te trekken, die dezelfde diameter en wanddikte als de buis heeft. Dit proces produceert een buis uit één stuk zonder lasnaden, wat de sterkte en duurzaamheid van de buis verbetert. Na het vormen van de buis wordt deze afgekoeld en gecontroleerd op kwaliteit. Deze naadloos getrokken buizen hebben een uniforme wanddikte, wat betekent dat de wanddikte overal hetzelfde is. Hierdoor is de buis ook sterker dan buis met een variabele wanddikte, coals constructiebuis die grote toleranties heeft. Verder zijn naadloos getrokken RVS buizen ook zeer goed bestand tegen corrosie en worden ze vaak toegepast in de olie- en gasindustrie en in de medische sector.
Voordelen van naadloos getrokken RVS buizen
- Sterk en duurzaam
- Zeer goed bestand tegen corrosie
- Gladder oppervlak
- Breed inzetbaar, vooral in hogere segmenten
Nadelen van naadloos getrokken RVS buizen
- Veel duurder dan gelaste buizen
- Langere productietijd
Kwaliteit van RVS buizen
De kwaliteit van RVS buizen wordt bepaald door een aantal factoren, waaronder het type roestvast staal, de productiemethode en de afmetingen van de buis. RVS buis is leverbaar in vele kwaliteiten en met de meest uiteenlopende eigenschappen. In onze branche worden de volgende kwaliteiten het meest toegepast:
- RVS304: Constructie, hekwerken en interieur
- RVS316: Outdoor constructie, zwembaden en in kustgebieden
Wij hebben een apart artikel geschreven over het verschil tussen RVS 304 en RVS 316.
Gegloeide en ongegloeide RVS buis
We maken ook nog onderscheid tussen gegloeide en ongegloeide RVS buizen.
Gegloeide buizen worden verwarmd tot een temperatuur van ca. 1080 °C. Bij deze temperatuur worden de moleculen geherstructureerd, waardoor het materiaal zachter wordt en het makkelijker buigbaar, walsbaar en vervormbaar wordt. Dit type buis wordt toegepast bij constructie- en interieurwerk, waarbij de buis gebogen of gewalst wordt geplaatst.
Ongegloeide buizen worden over het algemeen het meest toegepast in onze branche. Deze buizen worden gevormd bij een lagere temperatuur, en daarna worden ze niet meer verwarmd (gegloeid). Hierdoor blijven er meer spanningen in het materiaal zitten, en zal de buis een hogere treksterkte behouden. De buis is hierdoor veel minder makkelijk te buigen.
Als je ongegloeide RVS buis wil buigen, dan zul je moeten “overbuigen”. Dat wil zeggen verder buigen dan de gewenste stand. Daar waar gegloeide buis direct op de buigstand blijft staan, zal ongegloeide buis weer iets terugspringen naar zijn oorspronkelijke stand. Omdat er minder energie nodig is voor het produceren van ongegloeide buizen, zijn deze ook een stuk goedkoper.
Gebruik van gebogen buis in bootrailingen in bimini’s
Bij het maken van bootrailingen en bimini’s wordt gebogen RVS buis gecombineerd met RVS bootonderdelen. Ondanks het feit dat gegloeide buis makkelijker te buigen is, wordt er bij het maken van bootrailingen en bimini’s meestal toch ongegloeide buis gebruikt. De reden hiervoor is dat gegloeide buis niet taai genoeg is voor deze toepassing. Stel je voor dat je per ongeluk op een bootrailing gaat zitten of staan, en dat deze doorbuigt. Dan zal de railing op die stand blijven staan. Je zult hem dan weer met de hand moeten terugbuigen. Als de wind onder de bimini slaat en er is gebruik gemaakt van ongegloeide buizen, dan zullen de buizen weer nagenoeg in hun originele standen springen.