Vliegroest is de meest voorkomende en meest onbegrepen vorm van corrosie op RVS. Het ontstaat wanneer ijzerdeeltjes of verontreinigingen het oppervlak van RVS gaan roesten, waardoor het lijkt alsof RVS zelf roest. Wat zijn de oorzaken van dit ongewenste effect op het schijnbaar roestvrije RVS? En belangrijker nog, hoe kan men vliegroest voorkomen en verwijderen? In dit artikel zullen we deze vragen grondig onderzoeken en verduidelijken.
Wat is vliegroest en hoe ontstaat het?
Vliegroest, ook wel besmettingscorrosie genoemd, is een vorm van corrosie dat optreedt wanneer ijzerdeeltjes of verontreinigingen zich op het oppervlak van RVS nestelen. Deze ijzerdeeltjes of verontreinigingen kunnen gaan roesten en veroorzaken oranje-bruine vlekken waardoor het lijkt alsof het RVS oppervlak roest, maar in werkelijkheid zijn het de verontreinigingen op het oppervlak die roesten. Tevens wordt de toetreding van zuurstof op deze specifieke plekken belemmerd. Verschillende factoren kunnen bijdragen aan dit verschijnsel, zoals:
- Er is vuil op het oppervlak terecht gekomen dat vliegroest veroorzaakt;
- IJzerdeeltjes in de lucht in de buurt van spoorwegen, afkomstig van bovenleidingen van tram- en treinrails;
- Gebruik van gereedschappen zoals zagen, vijlen of staalborstels, of gereedschappen die eerder zijn gebruikt voor het bewerken van (koolstof)staal;
- Vonkenregens en slijpstof tijdens het slijpen van (koolstof)staal.
Wanneer treedt vliegroest op?
Op RVS dat binnenshuis of buiten in een natuurrijke omgeving wordt gebruikt en regelmatig wordt gepoetst, zal vliegroest niet tot nauwelijks optreden. Maar hoe sneller het RVS in aanraking kan komen met industrie, zout en zuur, hoe sneller het aangetast kan worden. Ook de frequentie van poetsen speelt hierin een grote rol.
Roestvrij staal of roestvast staal?
Het begrip vliegroest roept vaak vragen op over de aard van roestvast staal. Allereerst staat RVS niet voor roestvrij staal, maar voor roestvast staal. In de volksmond wordt RVS nog vaak roestvrij genoemd, wat de opvatting dat RVS geheel roestvrij is versterkt.
Roestvast staal, afgekort RVS, is een legering van onder andere ijzer, chroom, nikkel en koolstof. Verder zijn veel soorten roestvast staal samengesteld uit de legeringselementen molybdeen, titanium, mangaan, stikstof en silicium. Elk van deze elementen geeft verschillende eigenschappen aan het RVS. Door deze eigenschappen te combineren en te schuiven met de verschillende percentages, ontstaan allerlei soorten RVS met steeds weer andere eigenschappen.
Om van roestvast staal te kunnen spreken, moet de legering minimaal 10,5% chroom en maximaal 1,2% koolstof bevatten. Chroom zorgt voor de corrosievastheid en koolstof is van invloed op de hardheid van het roestvast staal.
Wanneer ijzerdeeltjes met RVS in aanraking komen, ontstaat er een potentiaalverschil tussen een edel en een onedel metaal. Dit potentiaalverschil doet het meest onedele metaal, in dit geval het staal in de ijzerdeeltjes, roesten. Dit gebeurt heel snel en hevig. Het lijkt dan alsof het RVS roest, maar in de werkelijkheid zijn het de externe staaldeeltjes die roesten.
Waarom is roestvast staal roestvast?
Het chroom in de legering vormt samen met vocht en zuurstof een flinterdun laagje chroomoxide. Dit laagje is onzichtbaar. Als de oxidelaag zich helemaal over het oppervlak heeft gevormd, stopt dit proces en is het onderliggende metaal beschermd tegen invloeden van buitenaf.
RVS heeft de unieke eigenschap dat, wanneer deze oxidehuid beschadigt, het zichzelf herstelt onder invloed van zuurstof uit de omringende lucht. Een voorwaarde hiervan is dat er geen chloriden uit bijvoorbeeld de zoute zeelucht aan de kust of de chloorlucht in zwembaden aanwezig zijn.
In de nabijheid van de kust met zijn zoute omgeving ontstaat er een ander fenomeen. Het ontstaan van bruin/gele vlekjes op het oppervlak van het RVS: zogenaamde theevlekken op RVS. Dit is niet te verwarren met vliegroest.
Hoe voorkom je vliegroest?
Vliegroest is heel gemakkelijk te voorkomen door het RVS oppervlak simpelweg te onderhouden. Vliegroest ontstaat namelijk vaak wegens een gebrek aan onderhoud. Poets RVS onderdelen regelmatig met de juiste reinigingsmiddelen.
Ons advies is: reinig RVS direct na montage al met een poetsmiddel zoals Innoshine B570. Neem het product vervolgens regelmatig af met een zachte, vochtige doek. Aanvullend kun je gebruik maken van een RVS Cleaner Spray, deze geeft een mooie glans aan het oppervlak.
Vliegroest op RVS verwijderen
Wil je reeds bestaande vliegroest verwijderen? In de meeste gevallen, als je direct actie onderneemt, kan dit ongemak eenvoudig worden opgelost door het RVS te poetsen met een speciaal reinigingsmiddel tegen vliegroest, zoals de middelen uit een RVS roestbehandelingskit. Onderstaande kits bevatten een middel voor het verwijderen van vliegroest en een RVS verzorger die een laagje achterlaat op het RVS, zodat het ontstaan van nieuwe roest tot een minimum wordt beperkt.
Bronnen
Vakblad Roestvast staal (artikel van RVS specialist Dhr. Buijs)
Wikipedia
ALURVS.nl